De fysieke winkel is zich aan het heruitvinden

In tien jaar tijd verdwenen in Vlaanderen meer dan 10.000 fysieke winkels. Het aantal faillissementen in de retailsector neemt toe, net als het aantal leegstaande winkelpanden. En toch zit het aantal verhuurde winkelpanden in de lift. Tegenstrijdig? Welnee. Het lijken symptomen van een retailmarkt in volle transitie. “Ik geloof niet in de doemberichten dat de fysieke winkel ten dode opgeschreven is in tijden van e-commerce”, zegt retailexpert Chiel Sterckx van Unizo.

“De fysieke winkel zal altijd meer beleving brengen en daar blijven mensen naar op zoek. Veel klanten willen deskundig advies en vinden persoonlijk contact heel belangrijk. Dat wordt onderschat.” Peter De Sutter, CEO van kledingwinkelketen e5, treedt hem bij. “Bij ons groeit de verkoop in de winkels sneller dan op de webshop. Maar winkels moeten natuurlijk wel relevant en aantrekkelijk weten te blijven voor de klanten. Vergelijk het met een pizza gaan eten. Als het restaurant koud en kil is, zal je de volgende keer die pizza bestellen achter je scherm en die thuis laten leveren. Dat is in de retail ook zo.”

Gemak versus beleving

Expert in retailvastgoed Dimitri Lamon van Dewaele Business merkt de laatste jaren toch een patroon op in de steden. “We merken dat de klassieke kledingwinkel of detailhandel in het stadscentrum onder druk staat. Shoppers willen comfort, zoals een goede bereikbaarheid en makkelijk kunnen parkeren. Dat ligt vaak moeilijker in het centrum.

Winkels in de periferie of langs de typische ‘steenwegen’ doen het daarentegen wel goed. Daar zagen we de voorbije jaren een groei”, aldus Dimitri Lamon. Dat is precies de strategie van winkelketen e5, die vooral inzet op goed bereikbare locaties in de periferie. “Maar niet elke klant wil hetzelfde. De ene zoekt gemak, de andere sfeer. Voor beide moet je aanwezig zij n. Daarom hebben we ook een winkel geopend in het stadscentrum van Aalst. Dat mensen nog graag fysiek gaan shoppen in tij den van e-commerce, is een certitude. Mode is communicatie. Mode staat voor het echte leven. Dat beleef je niet achter een scherm.” De cijfers ondersteunen die visie: 85% van de Vlamingen koopt voeding, kleding en huishoudproducten nog altijd liever fysiek dan online.

”In de periferie liggen dankzij de bereikbaarheid veel kansen voor nieuwe winkels, maar ook uitdagingen, weet Dimitri Lamon. “Vergunningen worden steeds complexer. We moeten niet alleen kijken naar waar mensen willen winkelen, maar ook naar wat er beleidsmatig mogelijk is.” Daar wringt het schoentje volgens Chiel Sterckx. “Zonder langetermijnvisie blijven we in cirkels draaien. Steden en gemeenten moeten duidelijkere keuzes maken: waar willen we winkels, waar mag horeca groeien, waar komt er ruimte voor wonen en werken? Te vaak is daar noch visie, noch beleid over.”

Wonen boven winkels?

Een knelpunt is bij voorbeeld de bovenverdiepingen van winkelpanden in stadscentra. Die staan vaak leeg, terwijl winkeliers ze mee moeten huren. “Als steden inzetten op functiewijzigingen en de eigenaars meestappen in het verhaal, ontstaan er nieuwe kansen. Wonen of werken boven de winkel brengt leven in het centrum. Tegelijk verlaagt het de kosten voor handelaars”, besluit Ivan Bouckaert. De experten zijn het er alvast over eens: de fysieke winkel verdwijnt niet, maar vindt zichzelf opnieuw uit. “Maar de tijd van ondernemen op basis van louter buikgevoel is voorbij ”, zegt Chiel Sterckx van Unizo. “Meten is weten. Gebruik data en onderzoek om jouw winkel zo goed mogelijk in de markt te positioneren. En leg daar achteraf een gezonde portie buikgevoel over. Zo zal je ook morgen relevant blijven.”