Wat zijn energie-efficiënte oplossingen voor kantoorverlichting?

LED verlichting kennen we als energiezuinige verlichting met een langere levenscyclus. In deze tijden van economische crisis zijn duurzaamheid en besparingen op het energiefactuur nog belangrijker geworden. Velen kijken naar efficiënte oplossingen om het verbruik te verlagen, hierbij denken we als oplossing aan LED verlichting en bewegingssensoren.

Sinds de lancering van LED verlichting is de energie-efficiënte er snel op vooruit gegaan. Tegenover 2005 zijn de lampen drie keer zo efficiënt. Bij jouw keuze dient er rekening gehouden te worden met het lichtrendement en het armatuurrendement. Het lichtrendement geeft aan hoe goed een lichtbron zichtbaar licht creëert. Het armatuurrendement is de verhouding tussen de lichtstroom van het armatuur en die van de gebruikte lampen, het geeft weer hoeveel licht er verloren gaat in het toestel. Een goede verhouding tussen deze twee laat je de juiste keuze maken.

Lichtrendement en armatuurrendement bij Smart Kup 160

We nemen de Smart Kup 160 uit het assortiment van Modular als voorbeeld. Er wordt twee keer dezelfde armatuur afgebeeld, maar de onderste armatuur is de diffuse versie. Hierbij werd een diffuus plaatje voor de lamp geplaatst waardoor de output lager ligt. De efficiëntie van beide armaturen kunnen we berekenen aan de hand van het armatuur-en lichtrendement:

Het armatuurrendement is af te lezen in de CIE flux code (de laatste 2 cijfers). Voor de versie zonder diffuus plaatje bedraagt dit 97%, de diffuse versie 83%.

Het lichtrendement is de verhouding tussen de output van de armatuur en de wattage. De diffuse versie is 71lm/W en de neutrale versie is 86 lm/W.

Daarbij kunnen we besluiten dat de neutrale versie efficiënter is dan de diffuse versie. Hoe hoger het lichtrendement, hoe energie-efficiënter.

Vervuiling en veroudering

Doorheen de levensduur van een toestel wordt het licht op het werkoppervlak altijd verminderd. Dit wordt veroorzaakt door vervuiling en de veroudering van de installatie en ruimte. Hierbij spelen er 3 factoren mee:

• Vermindering van de lumen output van een lamp: na lang branden verliest de lamp wat licht output.
• Armatuur kan vuil worden en daardoor minder presteren. Dit is afhankelijk van de plaats van de installatie.
• De ruimte van het oppervlak kan ook vuil worden. Bijvoorbeeld: witte muren die vuil worden veroorzaken een vermindering van het reflectievermogen.

Bij Modular gaan ze echter een stap verder. Ze gaan nu al de vermindering van de lumen output van een lamp tegen en zorgen ervoor dat de licht output doorheen de hele levensduur van een toestel constant blijft. Dit is te voorkomen met LED verlichting en dimlichten.

Het visuele comfort

Ook het visuele comfort van de werknemers is belangrijk. Hierbij zijn er 4 elementen van belang:

1. Verlichtingssterkte / illuminatie

Met een goede verlichte ruimte kan je makkelijker visuele informatie opnemen en objecten of gezichten herkennen. De verlichtingssterke is verschillend van ruimte tot ruimte, daarom moet je op voorhand weten waarvoor elke ruimte gebruikt zal worden:

Bijvoorbeeld: (verlichtingssterkte wordt uitgedrukt in lux)

Hal: 110 lux
Lobby en cafetaria: 300 lux
Burelen en vergaderzalen: 500 lux

2. Illuminatie uniformiteit

Een uniforme verlichtingssterkte is noodzakelijk om vermoeiende aanpassingen van de ogen te voorkomen door overal voldoende verlichtingsniveau te garanderen. De lichtuniformiteit wordt uitgedrukt als de verhouding tussen minimale-en gemiddelde verlichtingssterkte in een ruimte. Hoe dichter beide waarden elkaar benaderen, hoe uniformer het licht in de ruimte is. Dit beïnvloedt onze mogelijkheid om de omgeving waar te nemen.

3. Luminatie verdeling

De verdeling van het licht beïnvloedt de mate waarin je ogen zich kunnen aanpassen aan het licht. De aanpassing van de ogen heeft dan weer invloed op hoe makkelijk een taak kan worden uitgevoerd.

Een te hoog lichtcontrast, een constante aanpassing tussen licht en donker, is vermoeiend voor de ogen waardoor een gebalanceerde verdeling van het licht belangrijk is. Daarentegen weinig contrast voor een niet-stimulerend effect zorgt en ook niet aangewezen is.

4. Verblinding

Teveel verblinding of reflectie van het licht zorgt voor vermoeidheid en visuele moeilijkheden in de werkomgeving waardoor de productiviteit van je medewerkers daalt en een beeldscherm minder goed leesbaar wordt.

De UGR (Unified Glare Rating) geeft de mate van verblinding aan voor werkruimtes. We raden je aan om de UGR voor werkruimtes onder de 19 te houden.

Er bestaan 3 soorten verblinding:

1. Directe verblinding: het licht schijnt recht in de ogen
2. Indirecte verblinding: het licht schijnt in een beeldscherm
3. Sluiereffect of sluierluminantie: het licht weerkaatst op het werkoppervlak

Verblinding door reflectie en sluierluminantie kan je minimaliseren door:

De werkvlakken zo te schikken dat verblinding zich niet voordoet;

• De werkvlakken te gebruiken met een mat oppervlak waardoor je minder reflectie hebt;
• Verlichtingstoestellen te gebruiken met een lage luminantie;
• Heldere muren en een helder plafond te voorzien.