Waarop moet je letten als je een handelszaak overneemt?

De voordelen van het overnemen van een handelszaak op een rijtje

1. Een overname spaart kosten uit

Het belangrijkste voordeel bij het overnemen van een bestaande zaak (vb.: een restaurant of café), is dat je meteen over de juiste infrastructuur en de nodige toestellen beschikt om erin te vliegen. Zo verlies je niet alleen weinig tijd, maar spaar je ook heel wat moeite uit en vermijd je enkele stevige rekeningen aan het begin van je zakelijke avontuur. Met het uitgespaarde budget, kun je bijvoorbeeld het interieur van je kersverse zaak een frisse nieuwe look geven.

2. De klanten krijg je erbij

Bij een overname kan je in principe direct je zaak openen. Alles is al aanwezig, dus je bent meteen operationeel. Wie een bestaande zaak verderzet, hoeft bovendien zijn naambekendheid niet vanaf nul op te bouwen. Een gevestigde naam heeft al een klantenbestand op zak, daar kan je handig op terugvallen. Maar let op, je moet deze vaste klanten nog steeds zelf verdienen. Als ze bij jou niet de kwaliteit krijgen die ze gewoon zijn, zullen ze alsnog wegblijven.

3. Eenvoudige financiering

De financiering van een zaak na een overname, hoeft heus niet complex te zijn. Omdat je zaak al een uitgebreide geschiedenis heeft onder de vorige uitbater, zorgt dit al voor vertrouwen bij de bank. Bovendien heb je een basis om je eigen financieel plan op te stellen aan de hand van de cijfers van de overdrager.

4. Verander de zaak in fases

Je nieuwe zaak wil je natuurlijk ook een persoonlijke toets geven. Een opgefrist interieur, een nieuwe menukaart of het concept dat hier en daar wijzigt... het kan je zaak een heel nieuw elan geven. Maar het grote voordeel van een overname, is dat je deze aanpassingen niet allemaal in één keer hoeft te doen. Voer in meerdere fases verschillende kleine veranderingen door, zonder de boel in een keer om te gooien. Te veel verandering kan immers bestaande klanten afschrikken.

5. Knowhow is inbegrepen

Iedereen maakt weleens een beginnersfout, en dat is als ondernemer niet anders. Gelukkig kan je bij een overname rekenen op de expertise van de vorige uitbaters. Van hen krijg je vast en zeker enkele handige tips, waardevolle do’s & don’ts en tonnen met nuttig advies.

6. Meteen de juiste vergunning

De juiste vergunningen in orde brengen voor je nieuwe zaak, kan een behoorlijke klus zijn. Open je bijvoorbeeld een horecazaak in een handelspand dat nog geen horecabestemming heeft, dan is het aan jou om zelf de hele procedure op te starten die deze uitbreiding officieel maakt. De aanvraag bij de stad of gemeente, kost je al gauw enkele maanden kostbare tijd en wat centen. Er is zelfs een grote kans dat je op een nieuwe locatie nooit zal mogen uitvoeren wat je in gedachten had. Gelukkig hoef je hier als overnemer geen energie in te steken, want de vergunning is reeds aanwezig.

Voorafgaand: een grondige voorbereiding voor de overlater

Als overlater start je best op tijd met de voorbereiding en verzamel alle nodige documenten zodat je een volledig dossier kan samenstellen. Als je een zaak overlaat, probeer dan de continuïteit van je exploitatie te verzekeren en de klanten tevreden te houden totdat de overname is gerealiseerd. Hou er rekening mee dat de zoektocht naar een overnemer snel enkele maanden in beslag kan nemen.

Laat daarnaast ook de waarde van je handelszaak alvast berekenen. Afhankelijk van de sector zijn er verschillende waarderingsmodellen. Zowel je boekhouder/accountant als een gespecialiseerde makelaar hebben voldoende expertise om je daarin te begeleiden. De moeilijke economische omstandigheden vereisen vandaag een realistische waarde om tot een vlotte realisatie te komen. Een belangrijk aandachtspunt is de fiscaliteit en meerwaarde-taxatie. Degelijk advies van je boekhouder/accountant of makelaar kan vermijden dat je daarbij voor verrassingen komt te staan na realisatie van de overname.

Tenslotte verzamel je best ook zo snel mogelijk de nodige documenten. Een volledig dossier moet steeds volgende zaken omvatten: in eerste instantie een kopie van de eigendomsakte (als je eigenaar bent van het handelspand) of een kopie van de handelshuurovereenkomst (wanneer je huurt). Daarnaast onder meer de gedetailleerde exploitatiecijfers van de laatste 3 jaren, de laatste afschrijvingstabel en een lijst met vermelding van jouw actueel personeelsbestand en hun anciënniteit.

Maar: ook voor de overnemer!

Indien je een handelszaak wil overnemen, is een goede voorbereiding – al dan niet met specialisten aan je zij - essentieel. Zorg ervoor dat je realistische ideeën hebt over het pand en het concept dat je op het oog hebt:

1. Hoeveel schat ik te verdienen met mijn zaak? Bekijk hiervoor de omzet- en winstcijfers van de vorige eigenaar om inzicht te krijgen?

2. Welke investeringen moet ik doen om de zaak volledig klaar te stomen?

3. Doe onderzoek naar concurrentie: zoek uit of je concept kans maakt op de locatie die je gekozen hebt.

4. Denk na over hoe je je cliënteel zal aantrekken.

5. Hou de vaste kosten van het pand in je achterhoofd.

6. Onderzoek of er mogelijkheid is tot het overnemen van de courante contracten zoals gas, water en elektriciteit.

7. Ga na of er veranderingen op til staan in de omgeving, zoals grote wegenwerken waardoor het pand misschien onbereikbaar wordt.

8. Is het pand gebonden aan een drankenleverancier?

9. Kijk na of alle elementen in de eigendominventaris wel degelijk van de overlater/verkoper zijn – en niet in lening zijn.

10. Stel een analyse van de handelshuurovereenkomst op waar je antwoord formuleert op volgende vragen:

    • Is het een nieuw contract of overname van een bestaand contract?

    • Wat is de huurprijs per maand?

    • Is er voldoende termijn voorzien?

    • Is mijn huurcontract bedrijfszeker en staan er geen artikels in waarmee de eigenaar mij vervroegd uit het pand kan zetten?

    • Wat is de huurwaarborg?

Neem zeker de locatie en ligging mee in je bedenkingen, en combineer dit met het concept dat je in gedachten hebt. Zo zal een hippe koffiebar beter gedijen in het centrum van een bruisende stad dan in een klein dorpje. Kijk dus altijd naar de toekomst: werk een sterk en professioneel businessplan uit, waarmee je niet alleen jezelf en je doelpubliek, maar ook eventuele financiers overtuigt. Doe dit in samenspraak met een boekhouder: dit document kan immers van groot belang zijn bij het al dan niet goedkeuren van de kredietaanvraag.

Enkele juridische aandachtspunten voor de overnemer

1. Kijk de huurzekerheid na

Wordt het gebouw waar de zaak is gevestigd momenteel gehuurd, dan is de huurzekerheid van belang. Het is hierbij aangewezen om de lopende huurovereenkomst goed na te kijken en, indien mogelijk, te proberen een nieuwe handelshuur te verkrijgen bij de eigenaar van het pand. Dit is makkelijk na te gaan en kan verrassingen voorkomen.

2. Bewijs van schuldenvrije overlater

Bij de overname van een handelszaak moet je zeker zijn dat de overlater schuldenvrij is. Dit zowel bij de BTW, RSZ, de belastingen als de sociale zekerheid. De overlater moet hiervoor diverse attesten kunnen leggen. Als overnemer zal je hoofdelijk aansprakelijk zijn, dus neem hier geen risico.

3. Maak een inventaris op

Er moet een inventaris opgemaakt worden bij de overname van een handelszaak. Deze lijst geeft je een overzicht van de inrichting die jij zal overnemen en moet gekoppeld worden aan de overnameovereenkomst. Dit is nodig om niet voor voldongen feiten te staan.

Zo vermijd je dat de overlater, na het ondertekenen van de overeenkomst, het materieel zou vervangen door versleten goederen.

4. Stel eigendomsoverdracht en overnamedatum gelijk

Wordt de overname van de handelszaak gekoppeld aan de verkoop van het gebouw, dan moeten we rekening houden met de datum. De eigendomsoverdracht van het gebouw en de overnamedatum moet gelijkgesteld worden. Mocht deze datum niet hetzelfde zijn, kan je achteraf in de problemen komen.

5. Zijn er nog lopende contracten?

Bij de overname van de handelszaak moet je altijd nagaan welke lopende contracten er verbonden zijn aan de zaak. Contracten zoals voor levering of aankopen behoren toe aan het handelsfonds. Normaal gezien zullen deze overgedragen worden aan de koper, aangezien hij deze nodig heeft om de activiteit verder te zetten. De partijen kunnen onderling afspraken maken om bepaalde contracten uit te sluiten van de overdracht.